Geografia
Mapa pogody
Tales z Miletu był najprawdopodobniej pierwszym meteorologiem, który prowadził badania nie tylko na obszarze dzisiejszej Grecji, lecz również w Egipcie. Jednak to nie Talesa, lecz Arystotelesa często nazywa się ojcem meteorologii, ponieważ w 334 roku p.n.e. wydał on dzieło "Meteorologica", od którego ta dziedzina nauki zaczerpnęła nazwę. Nauką zajmującą się badaniem zjawisk fizycznych i procesów zachodzących w atmosferze, szczególnie w jej niższej warstwie - troposferze jest meteorologia.
Molo w Sopocie im. Jana Pawła II
Najdłuższe molo nad Morzem Bałtyckim ma około pół kilometra długości - część spacerowa ma 511,5 m, z czego 458 m wchodzi w głąb Zatoki Gdańskiej i jest jedną z największych atrakcji miasta. Został zbudowany w 1827 roku przez dr Jerzego Haffnera do końca XIX wieku.
Dlaczego lód unosi się na wodzie?
Z codziennych obserwacji wynika, że większość ciał stałych zanurzonych w wodzie tonie. Lód, będąc fazą stałą wody zachowuje się odmiennie.
Etapy urbanizacji
Urbanizacja wstępna oznacza powolne zwiększanie liczby ludności. Suburbanizacja to jedna z faz rozwoju miasta, polegająca na wyludnianiu się centrum i rozwoju strefy podmiejskiej. Dezurbanizacja oznacza proces polegający na spadku liczby ludności miast w obszarach metropolitalnych oraz aglomeracjach, któremu towarzyszy rozwój oddalonych od nich małych miast, a reurbanizacja to etap rozwoju miasta, w którym następuje stabilizacja jego obszarów centralnych na skutek pozostawania w nich stałej liczby mieszkańców
Globalizacja
Globalizacja to ogół procesów prowadzących do coraz większej współzależności i integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur, czego efektem jest tworzenie się „jednego świata”, światowego społeczeństwa; zanikanie kategorii państwa narodowego; kurczenie się przestrzeni społecznej i wzrost tempa interakcji poprzez wykorzystanie technologii informacyjnych oraz wzrost znaczenia organizacji ponad- i międzynarodowych, w szczególności ponadnarodowych korporacji.
Strefa czasowa
Strefa czasowa to wytyczony obszar powierzchni Ziemi o szerokości średnio 15° (360°/24) długości geograficznej, rozciągający się południkowo między biegunami, w którym urzędowo obowiązuje jednakowy czas (czas strefowy). Całą Ziemię podzielono na 24 strefy czasowe o szerokości 15° każda. W praktyce strefy czasowe o granicach wytyczonych przez południki obowiązują jedynie na morzach i oceanach. Na lądach ich kształt jest zmodyfikowany tak, by w małych i średnich państwach obowiązywała tylko jedna strefa czasowa.
Globus
Globus to pomniejszony model ciała niebieskiego (najczęściej Ziemi) lub sfery niebieskiej w postaci kuli umieszczonej na osi ustawionej pod kątem odpowiadającym kątowi nachylenia osi danego ciała (przechodzącej przez jego biegun północny i południowy). Na powierzchni globusa umieszcza się mapę pierwowzoru.
Antarktyda
Antarktyda – kontynent położony najdalej na południe Ziemi, na którym znajduje się geograficzny biegun południowy. Jest położony w rejonie Antarktyki na półkuli południowej, niemal w całości na południe od koła podbiegunowego i otoczony przez Ocean Południowy. Ma powierzchnię 14,2 mln km², jest piątym co do wielkości kontynentem po Azji, Afryce, Ameryce Północnej i Ameryce Południowej, prawie dwa razy większym od Australii. Około 98% Antarktydy pokrywa polarna czapa lodowa o średniej grubości 1,9 km, która rozciąga się do wszystkich, prócz wysuniętych najbardziej na północ krańców Półwyspu Antarktycznego.
Pod względem średnich warunków Antarktyda to najzimniejszy, najsuchszy i najbardziej wietrzny kontynent, ma także najwyższą średnią wysokość ze wszystkich kontynentów. Antarktyda jest uznawana za kontynent pustynny, z roczną sumą opadów równą 200 mm wzdłuż wybrzeża i znacznie mniej w głębi lądu. Temperatura na Antarktydzie spada poniżej −90 °C. Kontynent nie ma stałych mieszkańców, ale w ciągu roku od 1000 do ponad 4000 osób przebywa na stacjach badawczych rozsianych po całym kontynencie. Tylko organizmy przystosowane do zimna są w stanie przetrwać na Antarktydzie, w tym wiele gatunków archeonów, bakterii, grzybów, protistów, niektóre rośliny i niektóre zwierzęta, w tym nicienie, niesporczaki, pingwiny, płetwonogie i roztocze. Zbiorowiska roślinne mają charakter tundry.
Kosowo
Kosowo to państwo w południowej Europie ze stolicą w Prisztinie i państwo częściowo uznawane na arenie międzynarodowej, które ogłosiło swoją niepodległość 17 lutego 2008 roku.
Do końca 2019 roku kraj ten był uznawany przez 98 państw, na koniec 2023 roku było to 22 z 27 krajów Unii Europejskiej i 27 z 31 NATO. Od zakończenia wojny domowej jest to protektorat administrowany przez ONZ przy pomocy wojsk NATO
Palestyna
Palestyna – region geograficzny w zachodniej Azji. Obejmuje on obszar o różnie określanych granicach. Współcześnie nazwa Palestyna odnoszona jest najczęściej do obszaru terytorium mandatowego Wielkiej Brytanii z lat 1920–1947, obecnie terytoria państwa Izrael; Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu (tworzące razem rejon geograficzny Palestyny). Terytorium to nie pokrywa się z obszarem Palestyny historycznej, obejmującym północną i środkową część obecnego państwa Izrael oraz zachodnią część Jordanii.
Tajwan
Tajwan to państwo nieuznawane przez większość społeczności międzynarodowej, leżące w Azji Wschodniej głównie na wyspie Tajwan u wybrzeży Chińskiej Republiki Ludowej. Republika Chińska kontroluje również wyspy Peskadory, Kinmen i Mazu, a cały obszar będący pod kontrolą rządu nazywany jest oficjalnie wolnym obszarem RCh.
Cypr
Cypr to państwo położone na wyspie Cypr leżącej we wschodniej części Morza Śródziemnego w Europie. Poprzez wody terytorialne graniczy z oddaloną o 70 km na północ Turcją. Jest członkiem Unii Europejskiej, ma wprowadzoną walutę euro. Największymi miastami kraju są: Nikozja (stolica) oraz Limassol.
Cypr znajduje się w strefie klimatu subtropikalnego w zależności od części wyspy – typu śródziemnomorskiego i półpustynnego, z bardzo łagodnymi zimami i długimi ciepłymi, w połowie gorącymi latami.
Libia
Libia to państwo położone w Afryce Północnej, nad zatoką Wielka Syrta (Morze Śródziemne), ze stolicą w Trypolisie. Graniczy z Egiptem, Sudanem, Czadem, Nigrem, Algierią i Tunezją.
Ponad 90% powierzchni kraju zajmują pustynie (Sahara, Pustynia Libijska) i półpustynie, na których zdarzają się oazy. W głębi kraju panuje suchy klimat zwrotnikowy, który na wybrzeżach przechodzi w śródziemnomorski. W miejscowości Al-Azizija 13 września 1922 roku zanotowano najwyższą temperaturę powietrza w Afryce, wynoszącą +57,8 °C. Według wielu źródeł była to najwyższa temperatura na Ziemi. Opady rzadkie, zwłaszcza wewnątrz kraju. Kraj jest pozbawiony stałych rzek. Najniższy punkt to depresja Sabchat Ghuzajjil -47 m p.p.m., najwyższy to Bikku Bitti 2267 m n.p.m. w górach Tibesti, a długość wybrzeża morskiego wynosi 1770 km. Stolicą państwa jest Trypolis (1,5 mln mieszkańców, 1994), inne większe miasta to Bengazi (650 tys.), Misrata (435 tys.) oraz Sabha (113 tys.).
Sąsiedzi (długość wspólnej granicy):
Egipt (1115 km)
Sudan (383 km)
Czad (1055 km)
Niger (354 km)
Algieria (982 km)
Tunezja (459 km)
Łączna emisja równoważnika dwutlenku węgla z Libii wyniosła w 1990 roku 80,956 Mt, z czego prawie połowę – 37,143 Mt stanowił dwutlenek węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 8,372 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1 dolar PKB 390 kg. Po roku 1990 zarówno emisja dwutlenku węgla, jak i metanu rosła, a od połowy lat 90. waha się. Zauważalny spadek emisji obu gazów wystąpił w 2011. Po tym roku emisja dwutlenku węgla rosła powoli, a metanu po jednorocznym wzroście spadała. W 2018 roku emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 56,483 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 8,304 t i w przeliczeniu na 1 dolar PKB 559 kg. W latach 90. różne branże były odpowiedzialne za tę emisję w podobnym stopniu, po czym na pierwsze miejsca wysunęły się najpierw energetyka, a potem transport
Arktyka
Arktyka – to obszar Ziemi otaczający biegun północny. Jej granice określa się na różne sposoby.
Według definicji klimatyczno-ekologicznej wyznacza ją lipcowa izoterma +10°C, która w przybliżeniu pokrywa się również z północną granicą wegetacji drzew. Według innej, Arktykę ogranicza koło podbiegunowe północne, co jednak sprawia, że w jej obrębie znajdują się również duże obszary Norwegii i Szwecji o dość umiarkowanym klimacie. Arktyka obejmuje części Rosji, Kanady, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Alaskę (Stany Zjednoczone), Grenlandię (terytorium duńskie), Islandię oraz Ocean Arktyczny.
Arktyka leży na tarczach krystalicznych: kanadyjskiej, bałtyckiej, angarskiej i ałdańskiej. Podlegała orogenezie kaledońsko-hercyńskiej (góry Grenlandii, Svalbardu, Uralu i Tajmyru) oraz alpejskiej (wypiętrzenie gór Syberii i Alaski). Pokrywa lodowa Arktyki zaczęła się tworzyć w neogenie. W czwartorzędzie lód pokrywał już znaczną powierzchnię Arktyki. W tym okresie wielokrotnie dochodziło też do formowania (i cofania) lądolodu. Do najbardziej znanych zwierząt tego obszaru należą:
- fokowate
- lemingi
- maskonur zwyczajny
- niedźwiedź polarny
- nurzyk
- piesiec
- renifer (karibu)
- wół piżmowy
- puchacz śnieżny
- rybitwa popielata
- walenie
- zając bielak
Antoniów
Antoniów (niem. Antoniwald) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Stara Kamienica, nad rzeką Kamienicą.
W administracyjnych granicach Antoniowa znajduje się od 1974 roku wieś Jaroszyce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Niemiecka nazwa Antonienwald pochodzi od imienia hrabiego Antoniego von Schaffgotscha, oraz cząstki wald (pol. las).
Historyczne nazwy miejscowości:
1783 – Antoniwald (niem.);
1786 – Antonienwald (niem.);
1947 – Antoninów (pol.);
1948 – Antoniów (pol.).
Wieś otrzymała swoją nazwę w 1682 roku.
12 lutego 1948 roku ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Antoniów, określając drugi przypadek jako Antoniowa, a przymiotnik – antoniowski
Jaroszyce
Jaroszyce (niem. Gotthardsberg) – część wsi Antoniów w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Stara Kamienica. Wieś ma zabudowę ulicową, położona jest na wysokości 560–600 m n.p.m. na zachodnich zboczach Świerczka w dolinie Jaroszyckiego Potoku.
Wieś powstała na początku XVIII w. jako przysiółek Kwieciszowic, gdy okoliczne tereny należały do rodu Schaffgotschów
W latach 1975–1998 Jaroszyce administracyjnie należały do województwa jeleniogórskiego.
Źródła podają, że w XIX w. w wiosce istniała szkoła ewangelicka oraz wiatrak. Współcześnie do ciekawych obiektów zaliczyć można leśniczówkę Iwenica z XIX w. oraz kilka domów o konstrukcji przysłupowej.
